Çerkes Halk Şarkıları & Wered - 1/ Kuşha Doğan 1999




































Çerkes Halk Şarkıları &Wered - 1

KUŞHA DOĞAN ( DOĞAN ÖZDEN)
Çerkeslerin Kabardey kolundan ve Kuşha ailesindendir. Ankara Yüksek Teknik Öğretmen Okulu mezunudur. Kısa bir süre Kırşehir Endüstri Meslek Lisesi'nde öğretmenlik yaptıktan sonra istifa edip özel sektörde çalışmaya başlamıştır.
1974 yılında lise öğrencisiyken başladığı Çerkeslerin kültürü, sosyal yaşamları, halk oyunları, sosyolojik yapıları, halk şarkıları, müzikleri ve Çerkes dili ile ilgili araştırmalarını ve derlemelerini 26 sene, aralıksız, bu güne kadar sürdürmüş, halen de sürdürmektedir. Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde Kafkas halk Dansları Toplulukları ve müzik gurupları yetiştirmiştir. 1982-1984 yıllarında Ürdün 'ün başkenti Amman'daki Çerkes okulunda Çerkes Dili ve Edebiyatı, Çerkes Tarihi ve halk oyunları konusunda öğretmenlik yapmıştır. Ülkemizde Çerkeslerin yoğun olarak yaşadığı birçok ilde, Ürdün, Almanya ve Kafkasya'da konserler vermiştir. Türkiye'de, Kafkasya'da ve Ürdün'de derlediği, ayrıca kendisinin bestelediği şarkılar Türkiye'de, Kafkasya'da, Ürdün'de ve diğer ülkelerde yaşayan Çerkesler tarafından sevilerek dinlenmektedir. Bu albüm, on albümden ve yüz yirmi şarkıdan oluşması planlanan çalışmasının ilk bölümüdür.

İlk Albümünde Yer Alan Parçalar:


1. Soğıri Sowk'ıte (Ağlasam Utanırım):
Yüzelli yıldan daha yaşlı bir Çerkes halk müziğidir. Kayseri'nin Uzunyayla bölgesinde derlenmiştir. Çerkes halk oyunlarından kafe dansı ritmindedir. Çerkesler arasında ençok sevilen müziklerdem birisidir. Sözleri Kuşha Doğan'a aittir.

2. Kars Zawem Yi Wered (Kars Harbinin Ağıtı):
Birinci Dünya Harbinde, Enver Paşa Harekatında Ruslara karşı savaşırken ölen Çerkes gençleri için Uzunyayla'da bestelenmiş bir şarkıdır. Şarkının tamamının derlenmesi onbeş yıl sürmüştür.

3. Mezağue Jheş (Mehtaplı Gece):
Kafkasya'da Adıgey Cumhuriyetinde doğup uzun yıllar Ürdün ve A.B.D.de sürgün hayatı yaşayıp vatanından çok uzaklarda hayata veda eden Adıgey'li ünlü şair ve yazar Kube Şaban'a ait bir parçadır. Bir at çobanının mehtaplı bir yaz gecesinde sevgilisini hayal edişini anlatır. Kuşha Doğan, Kafkas Kültür Dernekleri Birliği Kaf-Der tarafından Çerkes Kültürüne olan katkılarından dolayı 1995yılında Kube Şaban ödülü ile ödüllendirilmiştir. Bu güzel şarkı, ünlü yazar ve ozan Kube Şaban'ın anısına bir saygı ifadesi olarak seslendirilmiştir.

4. Sıxuemey (İstemem):
Bu şarkının müziği Çerkes halk danslarından Wıg dansı ritmindedir. Çok eski bir müzik olup, yaşı tahmin edilememektedir. Uzunyayla'da derlenmiştir. Antik çağlarda, Çerkesler çok tanrılı dinlerinde, dinsel törenlerde kolkola Wıg Dansı yaparlardı. Düğün törenlerinde sabaha kadar dansettikten sonra o günün törenlerini güneş doğarken Büyük Tanrı'ya (Thaşxue) saygı İfadesi olarak Wıg dansı ile bitirirlerdi. Wıg dansı bugün de Çerkesler arasında çok sevilen danslardan biridir. Şarkının sözleri Kuşha Doğan'a aittir. Sarhoş olup düğün törenine katılan bir gurup gencin düğündeki genç kızlar tarafından nasıl alaya alındığını espirili bir şekilde anlatır. Sanatçıya eşi K'enet' Selma eşlik etmektedir.

5. Jan Qıdenejam Yi Wered (Evde Kalan Prensesin Şarkısı):
Müziği Uzunyayla'da seksen-doksan sene önce bestelenmiştir. Sözlerinden sadece küçük bir nakarat bölümü bulunabilmiş, geri kalan kısmı Kuşha Doğan tarafından yazılmıştır. Kimseye takacak kulp bulamayan fakat biriyle evlenirsem diğeri kalacak korkusuyla kendisiyle evlenmek isteyen gençlerden hiçbiriyle evlenemeyip sonunda evde kalan prensesin duygularını espirili bir dille anlatan bir şarkıdır.

6. Nequelen (Ela Gözlü):
Sözleri ve müziği Kuşha Doğan'a ait, kafe dansı ritminde populer bir aşk şarkısıdır.

7. Qayser'ıjhım Yi İstasyon (Kayseri İstasyonu):
Müzik, Çerkeslerin sürgünüyle birlikte Kafkasya'dan getirilmiş çok eski bir halk müziğidir. Sözleri yetmişbeş sene önce sevdiğine kavuşamayan Ju Jansuret tarafından, müziğe adapte edilmiş, çok sevilen Kafe dansı ritminde, hüzünlü bir aşk şarkısıdır.

8. Sıqefenu Sıqek'uaşh (Dansetmeye Geldim):
Sözleri müziği usta derlemeci ve ozan Afeş'ıj Emin'e ait, Kafe Dansı ritminde, Türkiye'de ve Kafkasya'da yaşayan Çerkesler arasında oldukça popüler, güzel bir aşk şarkısıdır.

9. Xekum Dışhıraxum (Sürgün Şarkısı):
Sözleri ve müziği Adıgeyli ünlü şair ve ozan Kube Şaban'a ait olduğu tahmin edilen, Rus Çarlığı ile Çerkeslerin savaşlarını ve sürgünü anlatan hüzünlü bir şarkıdır. Şarkı Kuşha Doğan tarafından Ürdün'de derlenmiştir.

10. Mu'min're Diyne're (Mümin ile Diyne):
Yüzelli yıllık olduğu tahmin edilen şarkının müziği Kayseri'nin Uzunyayla bölgesinde, sözlerinin bir bölümü yine Uzunyayla'da bir bölümü ise Ürdün'de Kuşha Doğan tarafından derlenmiş, birbirine aşık iki gencin espirili atışmalarını anlatan Kafe Dansı ritminde neşeli bir şarkıdır. Şarkıyı Kuşha Doğan ve eşi K'enet' Selma birlikte seslendirmişlerdir.





Tracklist:
Kuşha Doğan -Jan Qldenejam Yi Wered (Evde Kalan Prensesin Şarkısı)
Kuşha Doğan -Kars Zawem Yi Wered (Kars Harbinin Ağıtı)
Kuşha Doğan -Mezağue Jhes (Mehtaplı Gece)
Kuşha Doğan -Mu'min're Diyne're (Mümin ile Diyne)
Kuşha Doğan -Nequelen (Ela Gözlü)
Kuşha Doğan -Quayser'ljhim İstasyon (Kayseri İstasyonu)
Kuşha Doğan -Siqefenu Siqek'uasin (Dans Etmeye Geldim)
Kuşha Doğan -Sixuemey (İstemem)
Kuşha Doğan -Soğırl Sowk'lte (Ağlasam Utanırım)
Kuşha Doğan -Xekum Dishiraxum (Sürgün Şarkısı)




























7 yorum:

  1. Her müzik severin dinlemesi gereken bir şahaser

    YanıtlaSil
  2. 2 albümüde çok güzel şarkılardan oluşuyor.yüklediğiniz için teşekkürler.

    YanıtlaSil
  3. Bu güzide albümü bizlerle buluşturduğunuz için teşekkür ederiz.

    YanıtlaSil
  4. Bizi bu müziklerden mahrum bırakmayan bu emeği sarf eden sevgili Nart kardeşimize sonsuz sevgiler.

    YanıtlaSil